به گزارش علمدار بصیر به نقل از فرهنگ،این روزها که فاصله چندانی تا آغاز محرم و روزهای عزا و نوحه سالار و سرور شهیدان حضرت اباعبدالله‌الحسین‌علیه‌السلام نداریم، مداحان از مهم‌ترین سوژه‌های خبری خصوصاً در رسانه‌های اصلاح‌طلب و بعضی گروه‌های نزدیک به آنها هستند.

بهانه این امر نیز، سخنان اخیر یکی از مداحان درباره حذف شعار «مرگ بر آمریکا» است. هر چند اصل خبر در یکی از رسانه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلبان منتشر و در  سایت‌های هم‌سوی آنها منتشر شد اما بعضاً پایگاه‌های خبری جریانات دیگر نیز اقدام به نشر خبر مذکور، آن هم با آب و تاب فراوان کردند(1). این اتفاق و واکنش‌های بعدی، خود گویای آن است که کدامین گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و با کدام انگیزه به مداحان می‌تازند، اما با این وجود، قدری کنکاش در همین زمینه، می‌تواند روشنگر بعضی مسایل باشد.

پدیده مداحی در مقابل انحراف اصلاحات

کمتر کسی است که پای صحبت‌های مداحان معروف نشسته باشد اما ایستادگی جامعه مداحی در برابر انحرافات دوره اصلاحات و البته آتش‌سوزی مسجد ارک را در سال 1383 فراموش کرده باشد.(2) جالب آنجاست که در آن سالها، روزنامه‌های و نشریات متعدد زنجیره‌ای، تنها به‌سبب آنکه در مسیر خط سیاسی مطلوب دولت وقت بودند، به‌خوبی مورد حمایت‌های مادی و معنوی قرار می‌گرفتند، از برگزاری کنسرت‌های آنچنانی حمایت می‌شد و حتی دولت اصلاحات در مقام دفاع از هتاکان به حریم مراجع تقلید، تمام قد وارد عرصه می‌شد(3) اما هزاران عاشق اهل‌بیت‌علیهم‌السلام، باید با ابتدایی‌ترین امکانات در مسجد ارک سر می‌کردند. ناگفته نماند که بی‌تفاوتی‌ها حتی بعد از این فاجعه نیز ادامه یافت و  در میان فجایع انسانی بی‌شماری که در هشت‌ساله سکانداری اصلاحات بر دولت به‌وقوع پیوست (مانند ماجرایی که در حاشیه بازی فوتبال ایران و ژاپن روی داد و البته بهانه‌ای شد برای انتقام گیری اصلاح‌طلبان از نیروی انتظامی)(4)، بیشترین کم‌توجهی نثار حادثه دیدگان این فاجعه گردید!

مداحان، سال 84 و انتخاب احمدی نژاد

نقطه اوج حضور مداحان در عام سیاست، شاید نقش‌آفرینی آنها در انتخابات سال1384 باشد، همان جایی که رأی‌دهندگان ایرانی خواب را از چشم امثال شیخ اصلاحات ربودند!(5)

کمتر کسی است که بتواند نقش مداحان در روشنگری و برگزاری شکوهمند انتخابات سال1384 را نادیده بگیرد. هر چند این موضوع به سبب نتیجه‌ای که از رأی مردم حاصل آمد، به مثابه زهر، کام اصلاح‌طلبان، کارگزاران، تکنوکرات‌ها و بسیاری از گروه‌های دیگر سیاسی را تلخ کرد.

مداحان و حماسه 9دی

یکی دیگر برهه‌های مهم تاریخی که متأسفانه این روزها سخن گفتن از آن، دلخوری بعضی از صاحبان مناصب دولتی را موجب خواهد شد، روز 9دی و خروش ملت مسلمان ایران در برابر هتاکان به عاشورای حسینی و فتنه‌گران است.

بی‌شک شکوه حضور میلیون‌ها مسلمان در این روز و آفریدن صحنه‌های ماندگاری از عشق به اسلام و اهل‌بیت‌علیهم‌السلام، شعارها علیه فتنه‌گران و حامیان آنها و همه اتفاقات دیگر، بدون همراهی مداحان، به‌وجود نمی‌آمد. با این وصف بدیهی است که بعضی جریانات از هر فرصتی برای به حاشیه راندن مداحان استفاده کنند.

رابطه اصلاح‌طلبان با جامعه مداحان

رابطه اصلاحات هرگز با مداحان خوب نبوده است. همانگونه که اشاره شد، ایستادگی در برابر انحرافات اصلاح‌طلبان، موضوع روشنگری‌های مداحان در انتخابات مختلف و تبیین ابعاد فکری و تندروی بعضی چهره‌های اصلاح‌طلب و سایر اتفاقات از این دست در کنار نقش‌آفرینی مداحان در خنثی‌سازی فتنه88 سبب شده است تا رسانه‌های اصلاح‌طلب با محوریت هجمه به مداحان معروف، اساس مداحی را زیر سوال ببرند.

در این بین نیز کم نیستند نان‌به‌نرخ روز خورهایی که بر اساس منافع خود، یک روز نقش حامی و روز دیگر نقش منتقد جریان مداحی را بازی می‌کنند.

رد پای انحراف

شاید نیازی نباشد زیاد در مورد شکایت‌های افراد حاضر در دولت نهم از مداحان معروف صحبتی به میان آید چرا که جزئیات آن هنوز از خاطر کسی، محو نشده است.(6)

آزادی بیان

در حال حاضر، همان افرادی که سالها با «شعار آزادی»، «زنده باد مخالف من»، «تساهل و تسامح» و امثال آن، خود را محور حق و حقیقت جلوه داده‌اند، با آزادی بیان رسانه‌های بیگانه، معاندان نظام، فتنه‌گران سال88 و عناصر مسأله‌دار جریان مطبوعات زنجیره‌ای موافقند اما کمترین اظهار نظر مداحان را بر نمی‌تابند.

مداحان در حیاط خلوت فتنه

در این بین حضور بعضی از مداحان در هیئت‌های مذهبی دانشگاه‌های کشور و ایفای نقش فعال در بصیرت‌افزایی دانشجویان و برهم زدن نظم دلخواه گروه‌های شناخته شده و بدسابقه سیاسی، یکی از دلایل حمله رسانه‌های زنجیره‌ای به مداحان است.

متأسفانه بعضی دانشگاه‌های کشور در چهار سال قبل تبدیل به حیاط خلوت فتنه شده بودند اما امروز مجموعه فعالیت‌های جوانان انقلابی توانسته است مانع از ادامه آن روند شود. فعالیت‌هایی که با همراهی جامعه مداحی کشور و استعانت گرفتن از تعلیمات راستین اسلام و اخلاق اهل‌بیت‌علیهم‌السلام انجام شده است.

کلام رهبر انقلاب درباره مداح و مداحی

«رتبت مداحى و منبر مداحى یکى از باشرافت‌ترین رتبه‌ها و منبرهاست. در این زمینه ما خیلى صحبت کرده‌ایم، که دیگر نمى‌خواهیم تکرار کنیم. امروز هم بحمداللَّه اقبال مردم و جوان‌ها به نواى مداحان، اقبال خوبى است. مى‌بینید مردم، استقبال مى‌کنند، علاقه نشان مى‌دهند، اجتماع مى‌کنند، صحبت مى‌کنند، پول مى‌دهند؛ این یک موقعیت است. موقعیت وقتى حساس شد، وظیفه حساس و خطیر مى‌شود.» پنجم مرداد1384(7)

«این ملت بیست و هشت سال است که با توطئه‌ى امریکا، با دشمنى امریکا، با انواع و اقسام لطمه‌زدنهاى امریکا مواجه است. هر کار توانستند علیه این ملت کرده‌اند. مواظب باشید مرزهاتان را مشخص کنید. کسانى هستند مزدور آنهایند؛ کسانى هستند نوکر آنهایند؛ کسانى هستند در خدمت آنهایند. مرزهاتان را با اینها هم روشن کنید و مشخص کنید. وقت بصر و صبر، یکى همین‌جاست؛ بصیرت. ملت ایران وقت انتخابات که میرسد، احتیاج به بصیرت دارد؛ نگاه کند ببیند دشمن چه موضعى گرفته است در قبال این حرکت عظیم مردمى؛ حواس خود را جمع کند، تصمیم درست بگیرد. این هم وظیفه‌ى ما مردم است که بایستى مراقبت کنیم.» نوزدهم دی‌ماه1386(8)

آیا مداح خوب نباید سیاسی باشد؟

یقیناً پیچیدن نسخه برای مداحی و تلاش برای زدودن سیاست از آن، خیانتی آشکار به اهداف والای عزاداری شیعیان بر مصائب اهل‌بیت‌علیهم‌السلام است.

سنگر مداحی، یکی از سنگرهای حفظ و احیای ارزش‌های دینی و انقلابی و جایگاهی برای صیانت از حقوق ملت است. عجیب آنجاست که بعضی جریان‌های فکری سکولار، از یک سو تولید و تعداد تشکل‌های مردم‌نهاد (یا همانNGOها) را نشانه توسعه فرهنگی جامعه دانسته و این الگوی غربی را ترویج می‌دهند اما شاکله فرهنگی و شبکه اجتماعی متشکل از ده‌ها و شاید صدها هزار هیئت مذهبی را که بر پایه دین‌مداری شکل گرفته است، تنها به‌بهانه انتقاد از بعضی مداحان، مورد هجوم شدید قرار می‌دهند!

کسانی که مداحان و مداحی را جدا از سیاست خواسته و خواهان حذف مداحان سیّاس هستند، خواه‌ناخواه در خیانتی مشهود، آب در آسیاب دشمن ریخته و سنگرهای دفاع از فرهنگ ملی و دینی را تخریب می‌کنند.

البته نباید فراموش کنیم که بعضی از اشتباهات، موجبات سوءاستفاده دشمنان از فعالیت‌ها و بعضی سخنان مداحان را در تعدادی از برهه‌های تاریخی فراهم کرده است، اما آیا حجم این اشتباهات (که عموماً سهوی بودن آنها قابل مشاهده است) می‌تواند علتی قانع‌کننده برای نادیده گرفتن اشتباهات و کج‌روی‌های بعضی منتقدان و دشمنان جریان مداحی باشد؟